15 July, 2021

Dlaczego mój pies jest agresywny?

Wielu właścicieli psów zauważa agresywne zachowania swoich czworonogów, a nie są w stanie ich zrozumieć oraz im zapobiec. Należy pamiętać, że wszystkie udomowione zwierzęta swoje sposoby na komunikację odziedziczyły po przodkach, w przypadku psów były to wilki. Oczywiście psy na przestrzeni wieków nauczyły się odczytywać ludzkie sygnały i nawet przeniosły to na swoją płaszczyznę, jednak nie wyeliminowało to wszystkich problemowych zachowań, szczególnie tych agresywnych.

Według czynników fizjologicznych zachowania agresywne psa można podzielić na różne kategorie:

- agresja łowcza - oparta na łańcuchu łowieckim, prowadząca do schwytania ofiary

- agresja gończa - polega na pogoni i chwytaniu zwierząt, osób oraz obiektów będących w ruchu

- agresja macierzyńska - wsytępująca u samic w ciąży lub posiadających potomstwo

- agresja ze strachu - wywoływana przez system strachu i paniki, najczęściej w przypadku braku możliwości ucieczki przed zagrożeniem

- agresja obronna - każde zwierzę posiada własną granicę bezpieczeństwa (dystans bezpieczeństwa) i w przypadku jej przekroczenia stara się utrzymać intruza poza nią

- agresja z bólu - aktywuje się, gdy zwierzę odczuwa ból - wtedy najczęściej warczy, pokazuje kły lub gryzie

- agresja przemieszczona - specyficzny rodzaj agresji, którą powodować mogą bardzo zróżnicowane bodźce, a agresja przekierowana jest na inny obiekt znajdujący się w zasięgu psa

- agresja terytorialna - motywowana ochroną przestrzeni życiowej przed innymi psami lub osobnikami innych gatunków

- agresja konkurencyjna - związana z konkurencją o zasoby w bardzo szerokim ujęciu

- agresja dominacyjna - polega na relacjach dwóch lub większej ilości osobników, opiera się na relacji dominant i osobnik submisywny i wiąże się z całą gamą sygnałów uspokajających

- agresja wyuczona - występuje, gdy pies zauważy korelację względem swojego agresywnego zachowania, a osiągnięciem swojego celu

Czy można te zachowania jakoś ograniczyć? Oczywiście, że tak. Bardzo ważnymi aspektami w życiu i rozwoju psa są dwa procesy: WPAJANIE i SOCJALIZACJA. Wpajanie ma na celu uzyskanie identyfikacji gatunkowej, zachodzi w pewnym krytycznym momencie życia, a jego skutek jest nieodwracalny i stały. Socjalizacja natomiast polega na wyuczeniu psa norm i wzorców zachowań, które obowiązują w psim i ludzkim społeczeństwie. To właśnie wtedy szczeniaki nabywają samokontrolę i używanie sygnałów uspokajających (np. odwracanie głowy, ziewanie, machanie ogonem, oblizywanie nosa, zastygnięcie w bezruchu). Takie sygnały ograniczają liczbę śmiertelnych konfrontacji. Szczeniaki wychowane w grupie społecznej mają możliwość poznania sposobów komunikacji, poprzez obserwację stada. Jeśli jednak zabraknie interakcji z innymi psami lub ludźmi to ich umiejętności komunikacyjne będą zaburzone, tak samo jak samokontrola. Najbardziej intensywnym momentem socjalizacji jest okres między 3 a 12 tygodniem życia.

Kolejnym istotnym elementem wychowania psa jest HABITUACJA, czyli proces poznawczy, polegający na poznaniu bodźców pochodzących ze środowiska zewnętrznego. Dzięki oswajaniu psa z różnymi dźwiękami (o różnym stopniu natężenia), nietypowymi obiektami i podłożami o różnych strukturach sprawiamy, że w dorosłym życiu pies nie będzie narażony na silne bodźce zewnętrzne, których nie zna i nie wywoła to u niego agresji albo lęku.

Warto przyjrzeć się opcji "psich przedszkoli", które dedykowane są dla szczeniąt od 3 do 6 miesiąca życia i mają na celu zwiększenie skuteczności socjalizacji i prawidłowe ukształtowanie relacji szczenięta z otoczeniem. Podczas zajęć pies uczy się podstawowych komend, co korzystnie wpływa na relację psa z właścicielem oraz uczy w kontrolowany sposób wchodzenia w interakcje z innymi psami.

Jeśli chodzi o starsze psy to również organizowane są dla nich szkolenia, które pozwalają na uzyskanie większej kontroli nad psem, co często bardzo ułatwia rozwiązywanie problemów z agresją. Można także szukać pomocy u behawiorysty, który jest w stanie w profesjonalny sposób ocenić problem i jego przyczynę, a ostatecznie wyeliminować agresywne zachowania psa poprzez tzw. treningi rehabilitacyjne.

Ostatnią z metod ograniczania wsytępowania zachowań agresywnych jest kastracja, dzięki której zmniejsza się ilość wydzielanego testosteronu, który w dużej mierze u samców wywołuje zachowania agresywne. Jednak z badań wynika, że zabieg kastracji nie rozwiązuje całkowicie problemu, jedynie obniża częstotliwość jego występowania.

Jak widać agresję u psów wywołują różne czynniki, dlatego tak ważna jest jak najszybsza reakcja i minimalizacja w przypadku zauważenia jej u swojego pupila, a przede wszystkim odpowiednie wychowanie i szkolenie.